ÖZETHVAC&R SİSTEMLERİ İÇİN PSİKROMETRİK PROSESLERİN EKSERJİ ANALİZİ Bu tez kapsamında çeşitli iklimlendirme sistemlerinin termodinamiğin ikinci kanunu esas alınarak ekserji analizi yapılmıştır. Kütle, enerji, entropi, ekserji korunumu ve ekserji verimi eşitlikleri geliştirilerek önce ısıtma ve soğutma, nemlendirerek ısıtma, nem alarak soğutma, buharlaştırarak soğutma ve hava akımlarının ısı transferi olmaksızın karıştırılması şeklindeki iklimlendirme sistemlerinin ana proseslerinin analizleri yapılmıştır. Daha sonra bir yaz kliması sisteminin temel uygulaması, baypas yöntemi kullanılan uygulaması ve tekrar ısıtma yöntemi kullanılan uygulamasının analizleri yapılarak ekserji verimleri karşılaştırılmıştır. Daha kompleks iklimlendirme sistem analizlerini yapmak adına çift bölmeli yaz kliması sistemlerinde tekrar ısıtmalı, değişken hava miktarlı ve çift borulu yöntemlerin analizleri ayrı ayrı yapılarak ekserji verim sonuçları karşılaştırılmıştır. Bu sistemlerin ekserji analizleri yapılırken genel termodinamik prensipler kullanılmıştır. Ekserji analizine farklı bir yaklaşımla yaz ve kış klima sistemleri, nem alarak soğutma prosesinin ekserji verimleri hesaplanmış, durgun hal seçimine göre sonuçların nasıl etkilendiği gösterilmiş ve Chengqin et. al.’ ın ‘Principles of exergy analysis in HVAC and evaluation of evaporative cooling schemes’ isimli çalışmasıyla karşılaştırılmıştır. Ekserji ısıl, mekanik ve kimyasal ekserji olarak üç şekilde incelenerek nemli havanın ekserjisi bulunmuş, grafiklendirilmiştir. Buna bağlı olarak buharlaştırarak soğutma yöntemleri incelenip grafikleri oluşturulmuş ve bu sonuçlar da Chengqin et. al.’ ın çalışmasındaki sonuçlarla karşılaştırılmıştır.ABSTRACTEXERGY ANALYSIS OF PSYCHROMETRIC PROCESSES OF HVAC&R SYSTEMS This thesis presents a theoretical analysis on second law of thermodynamics (exergy analysis) to estimate exergetic efficiency for various air conditioning systems. Mass, energy, entropy, exergy balances and exergy efficiency relations are developed for common air conditioning processes that include simple heating and cooling, heating with humidification, cooling wih dehumidification, evaporative cooling and adiabatic mixing of air streams. Various single zone summer air conditioning systems that include elementary summer air conditioning system, summer air conditioning with bypass system and summer air conditioning with reheat system are analyzed and comparisons of exergy efficiencies for the systems are visualized. Various multiple zones summer air conditioning systems that include reheat, variable air volume and dual duct systems are analyzed and comparison of exergy efficiencies for the systems are visualized for analyzing more complex HVAC&R systems . General principles of exergy analysis are used to calculate exergy efficiencies of these sytems. Besides, exergy analysis is developed in HVAC systems that include summer and winter air conditioning systems and coolling and dehumidification process. According to this analysis, the effect of dead state is demonstrated. Results of this analysis are compared with ‘Principles of exergy analysis in HVAC and evaluation of evaporative cooling schemes’ by Chengqin et. al. The exergy of moist air is analyzed and broken down into three components: thermal, mechanical and chemical, each of them are represented with a specially devised diagram applicable to various conditions and ambient states for the evaluation of evaporative schemes. Results and graphics of this analysis is compared with Chengqin et. al study.